همه مى‌دانيم كه گذشتگان براى چاره دردهاى خود به هر چيزى متوسل مى‌شدند و به‌مرور نيز به خواص طبى بعضى از آنها پى مى‌بردند.امروزه پاره‌اى از اين‌گونه تجويزهاغيراصولى،زشت و ناپسند به نظر مى‌رسند.اما بايد پذيرفت كه بسيارى از همين‌داروهاى مورد تجويز فوايد طبى زيادى داشته‌اند و در مواقع لازم از هر داروئى مؤثرتر وبهتر بوده‌اند.بر دانشمندان و پژوهشگران فرض است كه با رسيدگى و تحقيق،مواد عامله‌آنها را به دست آورند و به گونه‌هاى خاصى قابل عرضه و استفاده سازند.يكى از اين نوع‌داروهاى يادشده«سرگين گاو»است.

نوشته‌اند وقتى پاى خليفه مأمون آماس زياد كرده و در شرف سياه شدن بود و قصدجراحى آن را داشتند،مشاور مأمون به حضرت امام رضا عليه السلام متوسل شد.حضرت‌تجويز ضماد سرگين گاو را نمودند و با به‌كارگيرى آن ورم پا بهبود يافت و نيازى به عمل‌جراحى پيش نيامد.همچنين است سرگذشت عين‌الدوله كه پايش آسيبى ديده بود و روبه سياهى مى‌رفت و با استفاده از همين ضماد نيازى به قطع پا حاصل نگرديد.

ابو على سينا در كتاب«قانون»نوشته است كه ضماد سرگين گاو بهترين دارو براى‌رفع ورم و درد مفاصل است.نگارنده در تفسير مبحث روماتيسم،نقرس و سياتيك ازكتاب قانون در رساله‌اى به همين نام‌^١شرح حال پيرزنى را آورده‌ام كه پنجه‌ها و مچ دست‌  او چرك كرده و سرانجام به مفصل آرنج و حتى بازو هم سرايت كرده بود.درمان باتزريقات پنى‌سيلين و ساير آنتى‌بيوتيك‌ها نتيجه‌اى نداد.پنجه‌ها متورم و خشك شده‌بودند به‌طورى كه ابدا باز و بسته نمى‌شدند.بيمار درد زيادى مى‌كشيد و آرام نداشت.

چند ماهى بدين‌حال بود تا اين‌كه دستور استفاده از ضماد سرگين گاو را به او دادم.همين‌داروى ساده به او بهبود بخشيد.اين زن در منزل آقاى خليقى رئيس محاسبات وزارت‌دارائى سكنى دارد.مورد ديگر سرگذشت شخص ديگرى است كه يك دستش كرخ شده‌و اختلالى در گردش خون آن دست پيدا شده بود.انگشتان تغيير رنگ داده و به سياهى‌مى‌زدند.ناگزير در بيمارستان بسترى شد.بازوى او را شكافتند.اعصابى كه دور شرائين‌را گرفته و مانع جريان عادى خون مى‌شدند قطع گرديدند.نتيجه‌اى به دست نيامد.دوانگشت او سياه شدند كه ناچار آنها نيز قطع گرديدند.بعد اختلالاتى در مچ دست و ساعداو رخ داد.قرار شد دست او را از مفصل قطع كنند.بستگان بيمار با اين عمل موافقت‌نكردند و او را نزد اينجانب آوردند.با ضمادهاى مناسب و بخصوص با استفاده از ضمادسرگين گاو رفع اختلال دست او گرديد و رنگ دست به حال عادى و طبيعى درآمد.اين‌بيمار به درمانش نزد من ادامه مى‌دهد.

قابل توجه است كه رانندگان و مسافرانى كه در زمستان دچار يخ‌زدگى دست و پامى‌شوند،در صورت ضرورت و در شرايط اضطرارى،چنانچه به دستور نياكان خودرفتار كنند غالبا همان روز رفع عارضه در آنها خواهد شد.استفاده ديگر قدما از اين ضماددر عارضه رعاف(خون دماغ)بوده است كه آن را به پيشانى مى‌بستند و رفع خطرمى‌نمود.اين دستور را شخصا در محلى دور افتاده و در شرايطى خاص ناگزير به استفاده‌شده و نتيجه مثبت آن را ديده‌ام.

همان‌گونه كه يادآور شدم بر پژوهشگران است كه ماده عامله سرگين گاو را كشف‌نموده و آن را به شكل و گونه‌اى قابل استفاده امروزى در اختيار عموم قرار دهند.