سرطان پستان چگونه ايجاد مي شود ؟

همانند ساير نواحي بدن ، سلولهاي موجود در پستان نيز در ابتدا رشد كرده ، سپس استراحت مي كنند . مجددا" رشد كرده و بعد به حالت اوليه باز مي گردند . اين دوره هاي رشد و استراحت ، توسط ژن هاي موجود در هسته سلولها كنترل مي شود . به اين معنا كه اگر ژنها به درستي كار نكنند ، رشد سلولها تحت كنترل خواهد بود ، اما هنگامي كه به عللي ژنها به صورت غير عادي عمل كنند,ممكن است توانايي خودرا براي كنترل رشد سلول و استراحت آن از دست بدهند.

سرعت رشد سلولهاي سرطاني در نواحي مختلف بدن با يكديگر متفاوت است . در مورد پستان,زمان متوسط براي آنكه يك توده سرطاني دو برابر شود ، براساس نوع سرطان بين 50 الي 200 روز مي باشد.

تبديل اولين سلول طبيعي به يك سلول بدخيم و سرطاني سالها قبل از آنكه پزشك بتواند سرطان را تشخيص بدهد ,رخ داده است . مثلا" در مورد سرطان پستان مدت زماني كه طول مي كشد تا توده اي از سلولهاي سرطاني به حد قابل لمس در پستان برسد ، حدود 5 الي 10 سال است.

عوامل سرطان زا كه منجر به ايجاد توده و يا تغيير در پستان مي شوند ، پيچيده بوده و اغلب آنها ناشناخته هستند . اما خوشبختانه وجود اين گونه توده ها منجر به تشخيص زودرس سرطان پستان مي شود .

علايم سرطان پستان چيست ؟

سرطان پستان در اغلب موارد به صورت يك توده بدون درد تظاهر مي كند . محل آن بيشتر در ربع فوقاني –خارجي پستان (50%) بوده ، اما در تمام نواحي پستان مي تواند بروز كند ( زير نوك پستان 17% ، ربع فوقاني –داخلي 15% ، ربع تحتاني –خارجي 11% ، ربع تحتاني داخلي 6% ) اندازه توده معمولا" با گذشت زمان بزرگتر مي شود و به ندرت ممكن است دردناك گردد . جابجايي توده در پستان كم بوده و درجات مختلفي از چسبندگي آن به پوست و يا جدار قفسه سينه وجود دارد . محدوده توده كاملا" مشخص نيست و قوام آن در اغلب موارد بسيار سفت مي باشد.

راه كار سه مرحله اي براي كشف زود هنگام سرطان :

براي تشخيص و كشف توده سرطاني در مراحل اوليه,نياز به يك راهكار سه مرحله اي و شركت فعال زنان در آن مي باشد . اين سه مرحله عبارتند از :

1- مسئوليت فراگيري چگونگي معاينه مرتب و منظم پستان ها توسط خود شخص .

2- انجام معاينه ساليانه توسط پزشك .

3- انجام ماموگرافي ساليانه توسط پزشك .

به كارگيري هر سه مورد فوق ضروري مي باشد,زيرا هيچكدام از اين موارد به تنهايي قادر به يافتن همه توده هاي سرطاني نمي باشند . با استفاده از هر كدام از روشهاي فوق مي توان پستان ها را از ديد خاصي مورد ارزيابي قرار داد .

معاينه توسط خود شخص :

هر تغييري مهم است :

بهترين راه براي آگاهي و كشف هر گونه تغيير در پستان ، شناخت ساختار و فرم پستان توسط خود شخص است . معاينات مرتب و منظم ، موجب اين شناخت گرديده و بروز هر گونه تغييري را مي توان تشخيص داد .

در زناني كه در سنين باروري هستند و هنوز به دوران يائسگي نرسيده اند ، مناسب ترين زمان 5 يا 6 روز پس از پايان پريود است . براي زناني كه پا به يائسگي گذاشته اند و بافت پستانها دستخوش تغيير و تحول مربوط به عادت ماهيانه نمي گردد زمان معاينه هم مهم نيست . آنها مي توانند يك روز مشخص از ماه را انتخاب كنند و به معاينه و بررسي پستانهاي خو دبپردازند:

هنگام معاينه خود بايد از نور كافي و آينه استفاده كنيد . ابتدا در جلوي آينه ايستاده و به خوبي به پستان ها و به ويژه نوك آنها نگاه كنيد . آيا تغييري در پوست و نوك پستان مشاهده مي كنيد؟

سپس دستهاي خود را روي باسن گذاشته آن را فشار دهيد . اين كار باعث بالا آمدن عضلات زير پستان مي شود . حالا دوباره به پستان هاي خود نگاه كنيد . آنگاه دست هاي خود را بالاي سر برده و به دقت هر گونه تغييري در پستانها و يا هر گونه رنگ باختگي را مورد توجه قرار دهيد .

در بخش بعدي بايد پستان ها را با دست لمس کنيد . به پشت دراز کشيده و يک دست را زير سر خود بگذاريد و در آرامش کامل به لمس پستان خود بپردازيد . از دست چپ براي بررسي پستان راست و از دست راست خود براي بررسي پستان چپ استفاده کنيد . به خاطر داشته باشيد که عضلات پستان و بافتهاي مربوط به آن ناحيه بزرگي را مي پوشانند . پستان ها از بالا تا استخوان ترقوه و در وسط تا جناغ سينه و همچنين زير بغل گسترش يافته اند . لذا همه قسمت ها را خوب بررسي کنيد . انگشتان دست را به هم بچسبانيد تا به گونه اي حساستر بتوانيد معاينه را انجام دهيد و لمس پستان را قسمت به قسمت انجام دهيد . پستان را بين انگشت شست و ساير انگشتان فشار ندهيد ،‌زيرا در اين حالت يک پستان سالم و طبيعي هم توده دار به نظر مي رسد . از قسمت پهن انگشتان استفاده نموده و روي سينه محکم فشار دهيد تا حدي که دنده هاي خود را حس کنيد اما نه آنقدر محکم که درد بگيرد . از حرکات دوراني انگشتان استفاده نماييد . هر پستان را به چهار قسمت تقسيم نموده و با دقت هر کدام از قسمت ها را مورد بررسي قرار دهيد,تا هيچ بخشي جاي نماند . به دنبال ساختار يا توده غير طبيعي باشيد . فشار دادن نوک پستان و بررسي ترشحات آن نيز مي تواندجزء معاينه محسوب گردد ولي چندان ضرورتي ندارد,بيشتر ترشحات پستان مهم نيستند و اکثر زنان يک مقدار ترشحات سفيد و يا بيرنگ دارند . بعد از معاينه پستان ها نوبت زير بغل مي رسد,در اين محل غدد لنفاوي قرار دارد . وجود توده و يا بزرگ شدن غدد لنفاوي در اين ناحيه مهم است و بايد به پزشک مراجعه کنيد .

سرطان پستان و حاملگي :

مواردي چون درجه پيشرفت سرطان ،‌نوع درمان مورد نياز و سن جنين در تصميم گيريها ، جهت آزمايشات تشخيصي موثر مي باشد .

به طور کلي برداشتن پستان و غده هاي لنفاوي خطري در بر نداشته و امکان پذير است . اگر سرطان قابليت پيشرفت داشته باشد,بايد درمانها را هر چند که ممکن است آسيب مختصري به جنين برسد,شروع کنيم . در مواردي اقدام در به دنيا آوردن زودرس جنين مي کنند . البته به تعويق انداختن اشعه درماني و شيمي درماني تا حدود يک ماه تاثيرات منفي خاصي روي بيمار ندارد .

بايد گفت زناني که در سنين باروري هستند,ممکن است بعد از شيمي درماني عادت ماهيانه آنها قطع شده و قدرت باروري خود را از دست بدهند . در بعضي مواقع عادت ماهيانه بعد از شش ماه الي يکسال برمي گردد . حاملگي بعد از شش ماه از درمان امکان پذير است .