با اينکه حاملگي طبيعي با رضايت و خشنودي مادر همراه است اما گاهي ممکن است از يکسري ناراحتي هايي که براي وي در دوران بارداري ايجاد مي شود شکايت داشته باشد. که ما مي توانيم اين ناراحتي ها را با يکسري توصيه هايي که به مادر مي کنيم تقليل دهيم.

تهوع و استفراغ :

از شکايت شايع زنان در نيمه اول حاملگي است که به غلط بيماري صبحگاهي نام گرفته است. علائم آن بين اولين و دومين قاعدگي فراموش شده ايجاد و تا هفته هاي 16-14 ادامه مي يابد. معمولاً هنگام صبح شديدتر است و ممکن است در سرتاسر روز ادامه يابد.

تهوع و استفراغ در نيمي از موارد تا هفته 14 و در 90 % موارد تا هفته 22 برطرف مي شود. زناني که براي بار اول حامله مي شوند بيشتر دچار اين عارضه مي شوند.

توصيه هاي مفيد به منظور بهبود تهوع و استفراغ :

درمان تهوع و استفراغ حاملگي به ندرت به حدي موفقيت آميز است که مادر مبتلا به بهبودي کامل دست يابد. اما مي توان توصيه هايي به مادر در جهت کاهش اين مشکل کرد که شامل :

- خوردن غذاهاي کم حجم در دفعات بيشتر

- اجتناب از بوئيدن و يا خوردن غذاهاي محرک تهوع

- استفاده از غذاي خشک حاوي کربوهيدرات قبل از بلند شدن از بستر مثل بيسکوئيت

- تغيير وضعيت آهسته از نشسته به ايستاده و خوابيده (تغيير وضعيت ناگهاني ايجاد تهوع مي کند)

- خوردن يک ماده غذايي پر پروتئين مثل پنير قبل از خواب

- اجتناب از مصرف غذاهاي چرب و پرادويه و نفاخ

- زودتر از 30 دقيقه بعد از مصرف غذا نوشيدني مصرف نکند.

- بلافاصله بعد از مصرف غذا مسواک نکند زيرا باعث تحريک تهوع مي شود.

- دوري از اضطراب و آشفتگي زيرا باعث اختلال دستگاه گوارش و در نتيجه تهوع مي شود.

- جلوگيري از گرسنگي و خالي بودن معده زيرا خود باعث تهوع مي شود.

- تغذيه مکرر با فاصله هاي نزديک تا از خالي بودن معده جلوگيري شود.

- بيسکوئيت و نان حتماً جزء‌ رژيم غذايي باشد.

- جويدن يخ

- به جاي کره در صبحانه مربا يا عسل بخورد زيرا مواد چرب تهوع را بيشتر مي کند (خصوصاً صبحانه).

- کاهش مصرف شکلات، چاي و قهوه به دليل داشتن کافئين قبل از خواب

- به علت ايجاد حالت تهوع از خوردن بعضي سبزيجات مثل کلم و اسفناج پرهيز کند.

- در ساعات اوليه خارج شدن از بستر، از انجام حرکات شديد پرهيز کند.

- به محض احساس اولين نشانه هاي تهوع دراز بکشد زيرا باعث کاهش تهوع مي شود.

- به طور منظم 20 دقيقه بعد از مصرف غذا دراز بکشد تا از تهوع جلوگيري شود.

- در صورت ادامه حالت تهوع مي توان کيف يخ يا حوله سرد روي ناحيه معده قرار داد.

- توصيه به مصرف زنجبيل، زيرا باعث بهبود شدت تهوع و دفعات استفراغ مي شود.

- کاهش مصرف غذاهاي شيرين

- گذاشتن حوله سرد بر روي گردن

- مصرف رژيم غذايي از کربوهيدرات مثل گندم کامل،‌ موز، ماکاروني، سبزيهاي سبز رنگ باعث کاهش تهوع مي شود.

اگر هيچکدام از اين توصيه ها مفيد واقع نشد و مادر همچنان تهوع و استفراغ شديد داشت مي توان از درمان دارويي استفاده کرد. مصرف آنها در سه ماهه اول بي خطر است.

تهوع و استفراغ مزمن و شديد در سه ماهه اول ممکن است نياز به مراجعه پزشک و بستري داشته باشد.

سوزش سردل :

از شکايت بسيار شايع زنان حامله است که معمولاً در پايان سه ماهه دوم شروع و در سه ماهه سوم افزايش مي يابد. علت آن برگشت اسيد به داخل قسمت تحتاني مري است. برگشت مواد اسيدي باعث سوختن گلو و مزه بد در دهان و سوزش سر دل مي شود.

ناراحتي فوق گاهي به صورت درد در ناحيه قلبي نيز حس مي شود بدون اينکه بيماري قلبي وجود داشته باشد.

توصيه هاي مفيد به منظور کاهش سوز سردل :

- توصيه به کم تر خوردن اما با دفعات بيشتر و دوري از پرکردن زياد معده

- دوري از آشاميدني ها همراه با غذا، بايد آشاميدني ها بين وعده هاي غذايي مصرف شود.

- اجتناب از خوردن غذاهاي سرد

- اجتناب از مصرف غذاهاي تند و پر ادويه

- پرهيز از خم شدن يا صاف خوابيدن بعد از مصرف غذا

- پوشيدن لباس هاي آزاد و غير تنگ

- عدم انجام فعاليت هاي شديد (ورزش) حداقل 2 ساعت بعد از غذا

- بالاتر قرار دادن سر هنگام خواب

- برقراري يک وضعيت خوب که فضاي بيشتري براي معده ايجاد کند.

- دوري از چاقي زيرا خود يک عامل ايجاد کننده است.

- اجتناب از غذاهاي سنگين قبل از خواب

- پرهيز از غذاهاي سرخ کرده و بسيار چرب و تند

- خوردن يک قاشق مرباخوري خامه و يا نوشيدن يک ليوان شير 20 دقيقه قبل از غذا (زيرا چربي موجود در شير باعث کاهش ترشح اسيد معده و کاهش فعاليت روده ها مي شود.)

- گاهي جويدن آدامس هم سوزش ناشي از ترش کردن را برطرف مي کند.

- استفاده از فرآورده هاي آنتي اسيد (مي تواند بسيار مؤثر باشد).

- بهترين درمان يک قاشق چايخوري شيرمنیزیم مفيد است.

- آهسته خوردن غذا و نشستن بعد از غذا تا 1 ساعت (اجتناب از دراز کشيدن بلافاصله بعد غذا)

- مصرف شير و ماست در تسکين علائم مفيد است.

يبوست :

یبوست مشکلی است که در سه ماهه دوم و سوم بارداری برای مادر بوجود می­­آید.

توصيه هاي مفيد به منظور بهبود یبوست :

- انجام فعاليت روزانه کافي جهت جلوگيري از يبوست (مثل پياده روي)

- مصرف 2 ليوان آب سرد قبل از صبحانه (آب سرد باعث تحريک لوله گوارش مي شود).

- استفاده از مربا در صبحانه، خصوصاً مرباي پوست پرتقال (بطور مکانيکي روده را تحريک مي کند).

- استفاده از آب آلو يا آلو خشک يا ساير ميوه ها خصوصاً انجير، گلابي، کشمش، خرما و برگه ها

- مصرف مقادير مناسب چربي با غذا

- مصرف غذاهايي حاوي فروکتوز مثل عسل و آب سيب

- تغيير مکمل آهن

- مصرف حداقل 8-6 ليوان مايعات در طول روز (نيم ساعت قبل از غذا و 5/2 ساعت بعد از غذا)

- داشتن دوره هاي استراحت در طول روز و فعاليت و ورزش مناسب

- افزايش مصرف مايعات گرم مثل چاي در طول روز

- مصرف غذاهايي که حاوي مواد سلولزي مي باشد مثل خورش کرفس، کاهو

- انجام دادن حرکات شکمي و انقباض عضلات ديواره شکم در طول روز

- داشتن يک برنامه منظم جهت اجابت مزاج در طي روز

- عدم مصرف روغن کرچک و مسهل هاي قوي و داروهاي ملين

- در صورت ادامه داشتن يبوست با اجازه پزشک مي توان يک قاشق غذاخوري شير منیزیم يا روغن زيتون قبل از خواب مصرف نمود.

- مصرف غذاهايي حاوي اسيدهاي آلي مثل مرکبات

هموروئيد (بواسیر) :

چون در دوران بارداري يبوست شايع است بواسير هم زيادتر ديده مي شود. بواسير در زنان چندزا شايعتر است. هموروئيد ممکن است براي اولين بار طي حاملگي ديده شود و يا هموروئيد قبلي بدتر شود يا عود کند.

توصيه هاي مفيد به منظور بهبود هموروئید :

افزایش بزاق (پتياليسم) :

افزايش بزاق يک مسئله دردسر ساز بوده و اغلب باعث ايجاد حالت تهوع بارداري مي شود. علت آن مشخص نيست و خود به خود بدون درمان بعد از مدتي بهبود مي يابد.

جويدن آدامس و ازدياد دفعات خوردن غذا گاهي باعث کاهش بزاق مي شود.

گاهي علت پتياليسم مي تواند تحريک غدد بزاقي توسط نشاسته باشد که در اين حالت با برطرف کردن علت اوليه مي توان مشکل را برطرف کرد.

توصیه­های مفید به منظور بهبود افزایش بزاق:

ویار (پيکا) :

تمايل زن باردار به غذاهاي غير عادي و گاهي مواد غير غذايي مثل خاک و نشاسته و غيره می­باشد که از ديدگاه برخي به علت انمي فقر اهن ايجاد مي شود ,اما تمام زنان با ویار لزوما فقر اهن ندارند و گاهي جايگزيني اين مواد غذاها به جاي تغذيه اصلي باعث فقر اهن مي شود ,گاهي علت ويار مي تواند اختلالات هيجاني و روحي همراه با بارداري باشد . ويار در عده ي معدودي از زنان باردار ديده مي شود ويار به ترشي جات بيش از ساير مواد است . ويار در خانمهايي که قبل از بارداري رژيم غذايي صحيح و تغذيه ي کافي داشته و در طول بارداري هم انرا ادامه داده اند کمتر ديده مي شود . ویار بارداري معمولا بعد زايمان برطرف مي شود . ويار به مواد غذايي تا انجايي که لطمه اي به رژيم غذايي وارد نکند اشکال ندارد . ویار غالبا با تهوع شدید و ایجاد اسید در دهان همراه است و باعث تشدید پوسیدگی­های دندان می­شود.

کمر درد:

اکثر زنان چندزا و برخي از خانم هايي که براي اولين بار حامله شده اند,از کمر درد شکايت دارند و کمر درد با پيشرفت حاملگي افزايش پيدا مي کند . کمر درد در صورت شل بودن عضلات شکم کمر درد تشديد مي شود (عدم حمايت مناسب رحم بزرگ ) و بدین علت در زنان چندزا کمر درد بيشتر رخ مي دهد . کمر درد ممکن است در نتيجه ي خم شدن بيش از حد ,قدم زدن بدون وقفه ,بلند کردن اجسام سنگين باشد .

توصيه هاي مفيد جهت بهبود کمردرد:

خستگي :

در ابتداي بارداري (سه ماهه ي اول ) بسياري از زنان از خستگي شديد و نياز به دوره هاي طولاني خواب شاکي اند که تا ماه چهارم حاملگي خود به خود از بين مي رود .

توصیه­ها:

بي خوابي :

در ماههاي اخر بارداري برعکس ابتداي بارداري فرد دچار بي خوابي ميشود . بي خوابي ما در اين دوران مي تواند به هر علتي مثل نگراني وهيجان و انتظار روز بعد و رحم بزرگ و ناراحتي هاي آن و حرکت جنين در رحم خصوصا اگر فعال باشد وگرفتگي عضلات پا و شکم و تنگي نفس و کم خوني و بي اشتهايي .

توصیه­ها:

لکوره :

لکوره به معنی افزايش ميزان ترشحات واژن که در بيشتر موارد به علت عفونت و بیماری نيست.

بايد به مادر آموزش داد که اگر ترشحات داراي بوي نامطبوع و سوزش و خارش و قرمزي و تورم و چرک الود و کف مانند و زرد رنگ و سفيد پنيري بود حتما به پزشک مراجعه کند .

اقدامات درماني :

تکرر ادرار :

تکرر ادرار يک مشکل شایع در طي حاملگي است که اغلب در سه ماهه اول و سوم اتفاق مي افتد.

اقدامات درماني :

تنگي نفس :

تنگي نفس در سه ماهه سوم ايجاد مي گردد.

توصیه­ها :

واريس :

وريد هاي بزرگ واريسي در اثر ايستادن طولاني مدت و حاملگي و سن بالا تشديد مي شود و با پيشرفت حاملگي و افزايش وزن و طولاني شدن مدت سر پا ايستادن واريس ها برجسته تر مي شوند .

اقدامات درماني :

نفخ شکم :

نفخ شکم در دوران بارداري شايع است. و گاهي با سوزش سردل و ترش کردن همراه است. بهترين راه براي جلوگيري از ايجاد نفخ،‌ اجابت مزاج منظم است.

توصيه هاي درماني :

سردرد :

شکايت از سردرد در اوايل حاملگي شايع است. در اواسط حاملگي اکثر سردردها خفيفتر مي شوند و يا از بين مي روند.

اقدامات درماني :

سرگيجه :

سرگيجه هم مانند سردرد گاهي به دليل کمبود استراحت در روز است. مي تواند به دليل گرسنگي هم باشد. علل ديگر سرگيجه مي تواند : کاهش فشار خون, کاهش قند خون، کاهش آهن خون يا کم خوني، حرکت سريع از وضعيت نشسته به ايستاده، باشد.

اقدامات درماني :

گرفتگی عضلات پا (کرامپ پا) :

کرامپ پا در نيمه دوم بارداري شايع است. به احتمال زياد به علت اضافه وزن حاملگي است. معمولاً در سه ماهه دوم شروع مي شود و با ادامه حاملگي بدتر مي شود. بيشتر در شب اتفاق مي افتد،‌ ممکن است در روز هم اتفاق بیافتد.

اقدامات درماني :

ورم (ادم) :